ကုသိနာရံုမွာ ျမတ္စြာဘုရားသခင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူရာဌာ ျဖစ္သည္၊ ေျမာက္ဘက္သို႔ ဦးေခါင္းေတာ္လွည့္၍ အေနာက္ဘက္သို႕မ်ာက္ႏွာေတာ္ မူကာ ထုလုပ္ထားေသာ ေလွ်ာင္းေတာ္မူ ပံုမ်ားကို ကုသိနာရုံပံုေတာ္ဟု ေခၚၾကသည္၊ ကုသိနာရံု၌ အေသာကမင္းႀကီး၏ ေက်ာက္တိုင္မ်ားကို ရွာမေတြ႕ရေသးေခ်၊ သို႔ရာတြင္ အေသာကေက်ာက္တိုင္မ်ား ရွိေၾကာင္းကို တရုက္ရဟန္ေတာ္ ဟူယင္ဆန္က မွတ္တမ္းတင္ခဲသည္၊
ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံျပီးေနာက္ မၾကာမီ မလႅႏိုင္ငံကုိ အုဇာတသတ္ သိမ္းပိုက္၍ မဂဓတိုိင္းအတြင္းသို႕ သြပ္သြင္းခဲ့သည္၊
ေအဒီ ၅-ရာစုက တရုပ္ရဟန္ေတာ္ ဖာဟိယန္က ပ်က္စီးေနေသာ ဘုန္ႀကီးေက်ာင္းမ်ား ေတြ႔ရွိရေၾကာင္းမွတ္တမ္းတင္ မွတ္တမ္းတင္ေတြ႔ရွိရသည္၊ ထိုျပင္ ေအ ၅-ရာစုတြင္ ဟရိဗလသာဓိမိကေစတီေတာ္ တည္ေဆာက္ခဲေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ ေတြ႕ရွိသည။
၁၈၅၂ ခုႏွစ္၌ ေက်ာက္စာဌာနက စတင္တူးေဖာ္သည္၊ ဘုန္ႀကီးေက်ာင္းမ်းအတြင္း၌ မီးေလာင္ထားေသာ ပစၥဥ္းမ်ားႏွင့္ လူရံုးမ်ား ေတြ႔ရွိရသည္ကိုေထာက္ထား၍ ရန္သူမ်ား ရဟန္ေတာ္မ်ားကို အရွင္လတ္လတ္ မီးရူးသတ္ျဖတ္လိုက္ေၾကာင္း အေထာက္အထားျဖစ္သည္၊ ဤအျဖစ္ဆုိးမွာ ၁၂-ရာစုအတြင္းက အိႏၵိယႏိုင္ငံလံုး ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မ်ား ညီတူညီမွ်ခံစားခဲျခင္းေပတည္း၊ တူးေဖာ္ျခင္းမျပဳမီက ထုိေဒသကုိ သစ္ပင္ခ်ံဳ ႏြယ္မ်ား ဖံုးအုပ္လွ်က္ရွိသည္။
ဤကုသိနာရံုကုိ ပထမဆံုး ေစာင္ေရွာက္ခဲသူမွာ အိႏၵယတိုင္းရင္းသား ဆရားေတာ္မဟာဝိရျဖစ္သည္၊ ဆရာေတာ္မဟာဝိီရသည္၊ ၁၈၅၇-ခုႏွစ္ ျဗိတိသွ်တို႔ကို ပုန္ကန္ေသာ သပံုဗိုလ္ႀကီး ကြန္ဝါးဆုိင္း၏ ေဆြမ်ိဳးျဖစ္၍ ပုန္ကန္မႈ၌ပါဝင္ခဲသည္၊ ကြန္ဝါးဆိုင္း က်ဆံုးသြားေသာအခါ ဆရာေတာ္မဟာဝိရသည္ ေၾကးစားနပန္းသမားအျဖစ္ အသက္ေမြးေနထိုင္ခဲသည္၊ ထိုမွတဖန္ သီဟိုကႊ်န္းသို႕ေရာက္၍ ဗုဒၶဘာသာသို႕ကူးေျပာင္ျပီးလွ်င္ ျမင့္ျမတ္ေသာ ရဟန္းေတာ္အျဖစ္သို႔ေရာက္ရွိခဲသည္၊ ရဟန္းခံျပီးေနာက္ ကုသိနာရံုသို႕လာေရာက္ေနထိုင္၍ ဇရပ္ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲသည္၊ ရခိုင္ျပည္မွ ရခိုင္အမ်ဳိးသား ဆရာေတာ္ဦးစျႏၵမဏိသည္၊ ကုသိနာရုံ၌ ရဟန္ေတာ္မဟာဝိရႏွင့္ တြဲဖက္၍ ရႊီစားရႊီ၏ ဇရပ္ေဆာက္လုပ္မႈကို ကူညီေဆာင္းရႊက္ခဲသည္၊ မဟာဝိရကြယ္လြန္ေသာအခါ ဆရာေတာ္ဦးစျႏၵမဏိက ဆက္လက္တာဝန္ယူ ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခ့ဲသည္၊
ဦးစျႏၵမဏိသည္ ဘာသာေရးပြဲေတာ္မ်ားကို က်င္ပျပဳလုပ္၍ တိုင္းရင္းသားတို႔က္ုိ ဗုဒၶဘာသာဘက္သို႔ ဆြဲေဆာင္ခဲသည္၊ ျမတ္စြာဘုရားဖြားေတာ္မူေသာေန႔ ဝီသာခါပြဲဲေတာ္ကို တစ္လတိတိက်င့္ပ၍ တိုင္းရင္းသာသိန္းေပါင္းမ်ားစြာကို ကုသိနာရံုသို႔ သြယ္ေဆာင္ခဲသည္၊ ထိုအျပင္ ဆရာေတာ္ဦးစျႏၵမဏိသည္ ကုသိနာရံု၌ ပထမဆံုး မူလတန္းေက်င္းတစ္ခုကို တည္ေဆာက္ခဲသည္၊
ယခုအခါ ဆရာေတာ္ဦးစျႏၵမဏိသာသနာျပဳမႈေၾကာင္း အိႏၵိယႏိုင္ငံတိုင္းရင္းသားမ်ား သိန္ေပါင္းမ်ားစြာတိုသည္၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားျဖစ္ခဲၾကသည္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ တရားဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ အမ္ေဘတကာသည္ ဦးစျႏၵမဏိအထံ၌ သရဏဂံုႏွင့္ သီလကုိခံယူေဆာက္တည္၍ ဗုဒၶဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္းခဲသည္၊ ဆရာေတာ္ဦးစျႏၵမဏိ ရဟန္းခံေပးခဲေသာ အိႏၵိယႏိုင္ငံသား ႏွင့္ နီေပါႏိုင္သားရဟန္းေတာ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေပသည္၊ နာမည္ေက်ာ္ၾကားေသာ စာေရးဆရာ ရာဟုလာသံကစၥည္းသည္ ဆရာေတာ္ဦးစျႏၵမဏိထံ၌ ရဟန္းျပဳခဲသည္။
